Bướu cổ là gì? Nguyên nhân, triệu chứng & cách điều trị

Bướu cổ là bệnh lý đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Bệnh khiến người mắc cảm thấy khó chịu, vướng víu khi nuốt thức ăn, thậm chí là khó thở. Vậy, bướu cổ là gì, có nguy hiểm không và cách điều trị như thế nào?

Hôm nay Hadoo sẽ chia sẻ cho bạn về căn bệnh bướu cổ bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị trong bài viết dưới đây.

Bướu cổ là gì?

Bướu cổ là bệnh gì? Bướu cổ còn có tên gọi khác là bướu giáp, đây là một bệnh lý thuộc tuyến giáp – là tuyến nội tiết có vai trò tạo ra hormon và điều hòa quá trình trao đổi chất. Với vị trí nằm ở phần dưới trước cổ nên khi tuyến giáp có sự tăng sinh bất thường về kích thước, thì tại đây sẽ xuất hiện một khối lồi ra gây mất thẩm mỹ.

Mặc dù không gây cảm giác đau nhưng khi bướu to dần sẽ gây cảm giác vướng víu, khó chịu cho người bệnh khi ăn. Ngoài ra, trong một số trường hợp khối bướu còn dẫn đến ho, viêm họng và các vấn đề về hô hấp.

Nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị bướu cổ

Bệnh thường xảy ra ở các khu vực miền núi, nơi ít sử dụng thực phẩm chứa iod. Đặc biệt trẻ em đang trong độ tuổi dậy thì, phụ nữ có thai hoặc cho con bú – đây là những đối tượng có nhu cầu cao về hormon tuyến giáp nên dễ mắc bệnh. Đồng thời, những người bị nhiễm trùng, u tuyến giáp, rối loạn tuyến giáp tự miễn đều có nguy cơ mắc bệnh này.

Nguyên nhân gây bệnh

Vậy, nguyên nhân dẫn đến bệnh bướu cổ là gì? Khi bị thiếu hụt một lượng iod nhất định bạn sẽ mắc phải căn bệnh này. Nhưng không phải cứ thiếu thì chỉ cần bổ sung iod là bạn sẽ chữa khỏi được bướu cổ. Khi tuyến giáp không nhận đủ lượng iod thông qua thức ăn chúng sẽ tự sản sinh hormone để điều hòa hoạt động, từ đó dẫn đến tình trạng phì đại bất thường.

Ngoài ra, nguyên nhân dẫn đến bướu cổ còn do:

• Rối loạn hoạt động của tuyến giáp, tăng tiết quá mức hoặc quá ít.
• Di truyền, chịu ảnh hưởng từ gia đình dẫn đến rối loạn tuyến giáp bẩm sinh.
• Sử dụng thuốc cản quang, thấp khớp, thuốc kháng giáp tổng hợp.
• Ăn nhiều khoai mì, măng,… các thực phẩm làm ức chế chức năng tổng hợp hormone của tuyến giáp.
• Thói quen hút thuốc lá, thay đổi nội tiết ở phụ nữ cũng làm ảnh hưởng đến khả năng hấp thu iod của cơ thể.

Cách nhận biết bệnh bướu cổ giai đoạn đầu

Giai đoạn đầu của bướu cổ thường không có biểu hiện rõ ràng nên rất khó phát hiện. Đa số các ca được phát hiện thông qua thăm khám định kỳ, làm các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh vùng cổ.

Theo đó, khối bướu mới hình thành nên có kích thước nhỏ, bề mặt bóng nhẵn. Do đó, người bệnh không cảm nhận được sự thay đổi bất thường tại vùng cổ. Sau một thời gian khối bướu sẽ phát triển to hơn, cứng thành cục và nổi nhiều tĩnh mạch trên bề mặt cổ. Đến lúc này thì người bệnh mới tá hỏa nhận ra.

Do đó để phát hiện sớm và điều trị bướu cổ giai đoạn đầu, bạn nên thăm khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng khó chịu, vướng víu ở vùng cổ. Bởi vì nếu kéo dài, khối bướu càng to sẽ gây chèn ép các cơ quan xung quanh tuyến giáp.

Phân loại

Có ba dạng bướu cổ phổ biến, trong đó bao gồm: bướu cổ đơn thuần, bướu cổ cường giáp và bướu cổ ác tính. Cách nhận biết bướu cổ mỗi dạng thường dựa vào những biểu hiện sau:

Bướu cổ đơn thuần

Bướu cổ đơn thuần là dạng bướu cổ lành tính chiếm 80% ca mắc, trong đó tỷ lệ nữ mắc nhiều hơn so với nam. Nguyên nhân chủ yếu là do trong khẩu phần ăn của người bệnh bị thiếu iod, chứa nhiều chất kháng giáp, hoặc bất thường trong tổng hợp nội tiết tố,…

Triệu chứng bướu cổ lành tính

Triệu chứng bướu cổ lành tính thường không rõ rệt, bệnh chỉ được phát hiện khi tiến hành khám sức khỏe tổng quát hoặc ở giai đoạn bướu to lên về kích thước. Vậy, bướu cổ lành tính có nguy hiểm không? Phần lớn người mắc dạng bệnh này sẽ gặp nhiều khó khăn trong ăn uống, nói chuyện, thậm chí là bị phù mặt, cổ, khó thở do khí quản bị chèn ép. Đặc biệt tâm lý người bệnh cũng bị ảnh hưởng nặng nề vì có khối bướu lớn tồn tại ở vùng cổ gây mất thẩm mỹ.

Các dạng bướu cổ lành tính

Bướu cổ lành tính còn được phân thành hai hình thức sau:

• Bướu giáp lan tỏa được tạo nên từ nhiều nhu mô của tuyến giáp, nên bướu có hình dạng giống với tuyến.
• Bướu giáp nhân gồm một hay nhiều nhân. Đối với bướu cổ đơn nhân lành tính thì bướu thường nằm giữa cổ, sờ vào cảm nhận được ranh giới rõ ràng không dính vào da. Bướu không gây đau, mềm hoặc chắc và di động. Ngược lại, bướu cổ đa nhân lành tính thì có nhiều khối tròn nhỏ ở vùng cổ.

Bướu cổ cường giáp

Khi tìm hiểu bướu cổ là gì, bạn sẽ nghe đến thuật ngữ bướu cổ basedow. Theo đó, bướu cổ cường giáp hay bướu cổ basedow là một dạng bệnh hay gặp ở phụ nữ khi hormone tuyến giáp được sản sinh quá mức. Lúc này người bệnh thường có biểu hiện run tay, tim đập nhanh, sút cân, tâm trạng bất ổn,…

Nếu không điều trị bướu cổ basedow kịp thời thì sẽ rất nguy hiểm cho hệ tim mạch. Lúc này người bệnh dễ rơi vào tình trạng suy tim, kiệt sức. Nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể gặp phải cơn bão giáp khiến tinh thần hoảng loạn dữ dội, tim đập nhanh,… dẫn đến nguy cơ tử vong cao.

Bướu cổ ác tính

Bướu cổ ác tính là dạng bệnh thường gặp ở những người trung niên, lớn tuổi và chỉ xảy ra khi trong tế bào tuyến giáp bị đột biến về mặt di truyền. Lúc này chúng có thể nhân lên và phát triển không theo sự kiểm soát của cơ thể. Đến một thời điểm nhất định, tế bào đột biến sẽ tích tụ lại tạo thành khối u bướu. Sau đây là cách giúp bạn nhận biết bệnh bướu cổ ác tính và một số vấn đề liên quan đến dạng bệnh này.

Cách nhận biết bướu cổ ác tính

Đa số khối u tuyến giáp là lành tính, chỉ có khoảng 5% là ác tính hay còn gọi là ung thư tuyến giáp. Vì vậy bạn nên theo dõi cơ thể để phát hiện sớm những triệu chứng của bướu cổ ác tính dưới đây:

Ở giai đoạn đầu, bệnh có biểu hiện gần giống với bướu cổ đơn thuần. Khi quan sát kỹ bạn sẽ thấy ở cực dưới của tuyến giáp xuất hiện khối u và có thể xâm lấn sang các tổ chức xung quanh. Nếu khối u là ác tính thì bề mặt sẽ sần sùi, chắc chắn và kém di động. Ngược lại khối u lành tính sẽ di chuyển lên xuống mỗi khi bạn nuốt.

Đồng thời khi mắc bệnh giọng nói của bạn sẽ trở nên khàn, tiếng nặng đây là dấu hiệu bướu cổ ác tính dễ bị nhiều người bỏ qua và nhầm lẫn với bệnh lý khác. Không chỉ vậy, bạn còn gặp phải tình trạng khó nuốt, đau do bị khối u chèn ép. Vùng da tại cổ cũng bị sậm màu, thậm chí là chảy máu.

Bướu cổ ác tính có nguy hiểm không?

Bướu cổ ác tính có nguy hiểm không, bệnh tác động như thế nào đến sức khỏe,… luôn là mối bận tâm của nhiều người khi mắc phải. Tùy thuộc vào khối u là ác tính hay lành tính mà cơ thể sẽ phải gánh chịu những tác động khác nhau. Thông thường các cơ quan xung quanh tuyến giáp sẽ bị tổn thương, khi bướu di căn thì chức năng phổi, gan, não,… cũng bị ảnh hưởng.

Bướu cổ ác tính sống được bao lâu?

Bướu cổ ác tính dạng ung thư có tỷ lệ tử vong thấp, số người bị bệnh thường không nhiều, chỉ chiếm khoảng 1% trong tổng ca mắc.

Người bị bướu cổ ác tính sống được bao lâu còn phụ thuộc nhiều vào mức độ tiến triển của bệnh, tình trạng sức khỏe,… nên khó có câu trả lời cụ thể. Bởi vì ở mỗi giai đoạn ung thư tuyến giáp, người bệnh sẽ có thời gian sống khác nhau.

Nếu phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị đúng thì bạn có thể chữa khỏi ung thư tuyến giáp ác tính. Lúc này bạn hoàn toàn có thể trở về cuộc sống bình thường, tuổi thọ cũng kéo dài khoảng 20 năm thậm chí là lâu hơn. Vì vậy, bạn không nên quá lo lắng khi biết mình mắc bệnh để tránh tâm lý không tốt ảnh hưởng đến sức khỏe.

Khi cơ thể xuất hiện những triệu chứng nghi ngờ bướu cổ, bên cạnh việc tìm hiểu bướu cổ là gì, cách nhận biết thì bạn nên sắp xếp thời gian đi thăm khám để bác sĩ có thể tư vấn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Để chẩn đoán, bạn sẽ được chỉ định làm một số kiểm tra như siêu âm, chụp CT vùng cổ. Đồng thời, để phân biệt bướu lành tính hay ác tính, bác sĩ sẽ thực hiện chọc hút kim nhỏ (FNA), nếu muốn chính xác hơn có thể áp dụng thêm kỹ thuật cắt lạnh trong lúc mổ.

Điều trị

Vậy bạn nên làm gì khi mắc bệnh, biện pháp điều trị bướu cổ là gì? Bướu cổ gồm nhiều dạng bệnh, vì vậy bạn cần xác định được tình trạng mà mình đang mắc phải để bác sĩ có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, cụ thể là:

Uống thuốc

Sử dụng thuốc là cách chữa trị thường áp dụng cho những người bị rối loạn chức năng tuyến giáp hoặc sau khi phẫu thuật, xạ trị muốn tuyến giáp nhanh hồi phục và hoạt động bình thường.

Nếu bị suy giáp thì bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn một số loại thuốc uống nhằm mục đích thay thế hormon tuyến giáp. Nhờ đó việc giải phóng hormon của tuyến giáp sẽ chậm lại và bướu sẽ được thu nhỏ.

Trường hợp xuất hiện viêm nhiễm, bạn sẽ được kê thêm các thuốc corticosteroid để hỗ trợ điều trị. Trong quá trình sử dụng thuốc bạn nên tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn như: đau đầu, tim đập nhanh, đổ mồ hôi,… Đồng thời để kiểm tra hiệu quả của thuốc bạn cần tái khám định kỳ theo yêu cầu của bác sĩ.

Phóng xạ iod

Phóng xạ iod là phương pháp cho người bệnh uống iod phóng xạ vào máu để phá hủy tế bào tuyến giáp, giúp giảm kích thước của bướu. Trong khoảng 90% người điều trị thì có khoảng 50 – 60% người giảm được khối bướu sau 12 – 18 tháng. Đây được xem là phương pháp hiện đại, cho hiệu quả tốt nhưng chi phí thực hiện khá cao bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi lựa chọn.

Phẫu thuật

Không phải trường hợp nào bác sĩ cũng chỉ định người bệnh thực hiện phẫu thuật. Nếu bướu phát triển với kích thước quá lớn gây chèn ép khó thở thì bạn nên áp dụng phương pháp này để khắc phục.

Bướu cổ ác tính có nên mổ không?

Khi tế bào ung thư di căn đến hạch bạch huyết, bạn nên tiến hành phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Đồng thời để loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư bác sĩ sẽ tiến hành nạo vét hạch xung quanh, kết hợp với xạ trị. Trường hợp cắt bỏ cả hai bên tuyến giáp thì bạn bắt buộc phải uống thuốc kích giáp suốt đời.

Sau khi thực hiện phẫu thuật cắt bỏ, bạn sẽ có nguy cơ gặp phải các biến chứng như: chảy máu, tụ máu vùng cổ; nhiễm trùng vết mổ; thay đổi giọng nói,… Nghiêm trọng hơn, bạn có thể bị hạ canxi máu do tuyến cận giáp bị tổn thương. Đặc biệt, suy giáp là biến chứng hay gặp khi cắt bỏ cả hai bên tuyến giáp. Điều này sẽ khiến bạn phải dùng thuốc hormon tổng hợp tuyến giáp giáp suốt đời.

Bướu cổ lành tính có nên mổ không?

Điều trị bệnh như thế nào cho hiệu quả, bướu cổ lành tính có nên mổ không luôn là vấn đề được nhiều người nhắc đến. Bạn nên hiểu rõ, khi bướu cổ lành tính có kích thước nhỏ và không gây ảnh hưởng đến cơ quan xung quanh thì không cần phải mổ. Chỉ những trường hợp thực sự cần thiết, khi khối bướu quá to gây chèn ép dây thần kinh, khí quản, tĩnh mạch chủ trên,… thì bác sĩ mới chỉ định bạn thực hiện phương pháp này.

Do đó, bạn nên tự theo dõi sức khỏe và tái khám định kỳ theo lịch hẹn để phát hiện sớm những bất thường nếu có.

Sử dụng combo dược liệu chăm sóc bướu cổ

Ngoài những phương pháp trên, bạn cũng có thể sử dụng Combo dược liệu chăm sóc bướu cổ của Công ty Cổ phần Nhà hát của những giấc mơ Hadoo – một đơn vị tiên phong và đã gặt hái được nhiều thành tựu trong lĩnh vực làm đẹp, chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, đơn vị luôn không ngừng nỗ lực để đem đến cho khách hàng các dịch vụ và sản phẩm tốt nhất. Trong đó, Combo Dược liệu chăm sóc bướu cổ với 4 chai tinh dầu nhỏ gọn, được chiết xuất từ các thành phần thiên nhiên và hoàn toàn lành tính, đảm bảo an toàn và dễ dàng sử dụng ngay tại nhà. Cụ thể, Combo gồm những sản phẩm sau:

• Bosalson Balance Oil
• Bosalson Check Oil
• Bosalson Venus Oil
• Bosalson Fantasia Oil

Để được tư vấn và mua hàng, bạn có thể gọi đến hotline: 093.652.5858, tổng đài viên sẽ nhanh chóng tư vấn, hỗ trợ.

Chăm sóc trong điều trị

Bên cạnh việc sử dụng các sản phẩm điều trị, để góp phần hỗ trợ, người bệnh nên xây dựng một lối sống, sinh hoạt và ăn uống phù hợp:

• Dinh dưỡng là vấn đề mà bạn nên quan tâm đến vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh. Khi bị bướu cổ bạn nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin, protein, năng lượng, iod,… vào các bữa ăn hàng ngày.
• Không nên tự ý dùng thuốc vì nếu sử dụng không đúng cách sẽ khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn.
• Bạn nên nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh những căng thẳng, mệt mỏi.
• Thực hiện thăm khám thường xuyên theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm soát tốt tình trạng bướu cổ.

Hy vọng với những kiến thức mà chúng tôi vừa chia sẻ bạn đã thực sự hiểu rõ về bướu cổ là gì. Mặc dù không quá nguy hiểm nhưng bạn cần nắm bắt, phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị tận gốc, tránh dẫn đến ung thư tuyến giáp. Ngoài ra, bạn nên chú ý đến chế độ ăn uống, sinh hoạt, giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng lo âu để bệnh nhanh chóng khỏi.

Tài liệu tham khảo:

• Bướu cổ: https://vi.wikipedia.org/wiki/Bướu_cổ